Plaats: Duiven, Gelderland, Nederland

Projectbijdragen: Vermiddeling, Achterhoeks, Drents, Twents, Stellingwerfs, Liemers, Interlingua, Nederlands, Middelsprake, Slovio, Zweeds

ijn naam is Ingmar Roerdinkholder, 35 jaar oud, en ik ben een van die “Lunatic Language Lovers” die actief is op de Lowlands Linguist List.

Ik ben geboren in de plaats Winterswijk, regio Achterhoek, provincie Gelderland in het oosten van Nederland. Winterswijk grenst aan drie kanten aan Duitsland, alleen naar het westen toe aan Nederland. Er wordt een prachtig Nedersaksisch dialect gesproken. Toen ik zeven was is mijn familie naar het dorp Zuidwolde in de noordelijke provincie Drenthe verhuisd. Ook daar wordt een Nedersaksisch dialect gesproken, maar dat is niet hetzelfde als in Winterswijk. In Drenthe heb ik de rest van mijn jeugd doorgebracht, tot ik ging studeren in de stad Eindhoven, provincie Noord-Brabant. Het Brabants is Nederfrankisch en wordt behalve in Zuid-Nederland door een groot deel van de Nederlandstaligen in België gesproken.

Mijn grootouders van vaderskant spraken wel Winterswijks met elkaar, maar niet met hun kinderen en kleinkinderen. Mijn moeder komt trouwens uit Zeeuws-Vlaanderen en sprak met haar moeder, broer en zus altijd het plaatselijke dialect, dat tot het West-Vlaams gerekend wordt. Ik heb zodoende veel dialecten leren kennen, maar ben zelf in het StandaardNederlands opgevoed.

Toen ik in Zuidwolde kwam wonen bleek echter dat vrijwel alle kinderen op school onderling Drents spraken, en dat heb ik overgenomen. Het dialect werd dus een tweede taal voor mij.

Ik zeg dan ook wel eens: Nederlands is mijn moedertaal, Nedersaksisch mijn moederdialect (en Zeeuws-Vlaams mijn moeders taal). Op de middelbare school in Hoogeveen, en zeker later toen ik naar Brabant verhuisd was, heb ik overigens geen Drents meer gesproken.

Zesenhalf jaar geleden werd mijn oudste zoon Imme geboren. Toen hij twee was besloten wij (ik) van de grote, drukke stad Eindhoven te verhuizen naar mijn geboorteplaats Winterswijk, waar ik 25 jaar eerder met mijn ouders uit vertrokken was. Ik had een ideaal- beeld van de plaats Winterswijk, de cultuur, de natuur, de mensen, het dialect, mijn familieleden en alles in mijn hoofd gemaakt en wilde daar wonen en mijn kinderen laten opgroeien. Mijn vrouw Barbara, een geboren Eindhovense, was zo lief om dit allemaal goed te vinden en mee te gaan.

We hebben ongeveer anderhalf jaar in Winterswijk gewoond… Het was er zo afgelegen, de dichtstbijzijnde steden een uur met de auto of trein, onze vrienden en familie in Eindhoven, Drenthe en de rest van Nederland nog veel verder, en het bleek toch een gewonere plaats te zijn net als andere, minder ideaal dan ik me had voorgesteld. Barbara was voor haar werk in Arnhem drie uur per dag onderweg. We besloten meer centraal te gaan wonen en hebben een huis in Duiven, acht kilometer ten oosten van de Gelderse hoofdstad Arnhem gekocht, waar we nu nog steeds wonen. Inmiddels is onze tweede zoon Arvid hier geboren. In deze streek, De Liemers, wordt oorspronkelijk een Nederfrankisch dialect gesproken, de zogenaamde “Kleefse taal”, maar je hoort in Duiven vooral Algemeen Nederlands.

Ik heb wel heel mooie herinneringen aan Winterswijk, de prachtige omgeving en de natuur, en we komen er nog regelmatig, meestal om mijn oma te bezoeken.

Vanaf ongeveer mijn tiende jaar kreeg ik een grote belangstelling voor talen, dialecten, en culturen. Toch heb ik geen taalwetenschap of iets dergelijks gestudeerd, daar heb ik nu wel een beetje spijt van. Ik heb wel een jaar culturele antropologie gedaan aan de universiteit in Utrecht maar ben daar mee gestopt toen ik een vaste baan kreeg. Ik ben wel altijd lid geweest van allerlei bibliotheken en heb ontzettend veel boeken over alle mogelijke talen en dialecten gelezen, puur uit hobby dus.

Daarnaast heb ik ook altijd zelf talen ontworpen en bedacht. De bekendste en meest uitgewerkte is Middelsprake, de intergermaanse gemeenschappelijke taal gebaseerd op de belangrijkste moderne, levende germaanse talen van West-Europa en Scandinavië. Maar ook bijvoorbeeld het Alborgiaans, een door Christenen gesproken Maghrebijns Arabisch dialect op een eiland ten zuiden van Portugal, het Muntyiki, een Portugese creooltaal in een Nederlandse kolonie in het Caribisch gebied, het (i>Guervalees, tussen Leonees-Asturiaans en Galicisch in maar dan buiten Spanje, het Hamelands, een soort gestandardiseerde taal van het Hameland, het oude Chamavia, dat wil zeggen de Achterhoek en Twente in Nederland en het Westmünsterland en Bentheim in Duitsland, het Carthangyzisch, een Turkse taal met Slavische invloed, het Waradijns, een Slavische taal-enclave tussen Hongarije en Roemenië, het Kemperwaals, een Romaanse taal temidden van de Brabantse en Limburgse Kempen in Nederland/België, het Quentijns, een geïsoleerde Frankische taal in Noord-Frankrijk, het Zuuroogs/Sireis of Zuidfries, het enige overgebleven Ingweoons in West-Nederland, het Scandofries, oud Fries dialect met sterke Deense invloed, het Scandislavisch, een Slavische taal (verwant aan Kasjoebisch) onder sterke Zweedse invloed, en nog een aantal andere.

Ik ben van plan om dit jaar een eigen website te maken met onder andere documenten over mijn talen, Ingmar’s Linguarium of Linguarium Ingmarium.

Verder schrijf ik sinds anderhalf jaar gedichten in het Nedersaksisch, ongeveer het Zuidwest – Drents van Zuidwolde waar ik ben opgegroeid. Op de website van DrentseTaol (www.drentsetaol.nl) zijn er ongeveer twintig van te lezen onder Schrieverij > Schrief het ies op.

Op de Lowlands-L list is mijn gedicht Liekstèen (littekens) door verschillende mensen vertaald in het Noord-Nedersaksisch, Duits, Engels, Jiddisch, Mölmsch, Afrikaans, Deens en Schots. Hieronder kun je de oorspronkelijke versie lezen.

Liekstèen (littekens)

De liekstèen in mien lèven bint
Markerings van’t bestaon
Diep in mien ziel ekarfd

As bij een olde ekkelboom
Een naam ekrast deur jonge haand
Umhoog is mit egruid

Zo holdt die olde wonden mij
Deur jaor en dag hen toe ebracht
Gezelschop töt an’t lest

Mar now ’k die tiekens lèze wee’k:
De karver is allange dood
De boom nog oaverènd

© Ingmar Roerdinkholder, 2 juni 2004

Ook mijn gedichten en verhalen zal ik t.z.t. op mijn site zetten.

Wat ik verder nog wel leuk vind om te vermelden is dat ik veel contact heb met de bekende Stellingwerver schrijver en dichter Johan Veenstra. We hebben elkaar via internet leren kennen maar zijn inmiddels goede vrienden geworden. We gebruiken hierbij altijd het Nedersaksisch als communicatiemiddel: hij het Stellingwerfs, en ik mijn versie van het nauw verwante Zuidwest-Drents.

Ik heb ook de eer om Johans nieuwste roman die hij momenteel aan het schrijven is kritisch te mogen doornemen en becommentariëren, en dit alles dus in het dialect.

Ingmar
2005